سوربیتول چیست :
سوربیتول، جزو خانواده الکل ها و الکل قند می باشد که طعم شیرینی دارد و در بدن انسان به آرامی متابولیزه می گردد. برای بدست آوردن این ماده می توان از کاهش گلوکز استفاده کرد، که گروه آلدهید تبدیل شده (−CHO) را به یک گروه الکل اولیه (−C (OH) H2) تغییر می دهد.
سوربیتول بیشتر از نشاسته سیب زمینی تهیه می شود، اما در طبیعت نیز می توان آن را یافت، به عنوان مثال در میوه هایی همچون سیب، هلو، گلابی و آلو. سوربیتول یک ایزومر (یا همپار) مانیتول، الکل قند دیگر، است. تفاوت این دو ماده فقط در جهت گروه عاملی هیدروکسیل آنها روی کربن شماره 2 ساختار مولکولی شان است.
اهمیت پزشکی سوربیتول :
آلدوز ردوکتاز اولین آنزیم در مسیر سوربیتول-آلدوز ردوکتاز است که مسئول کاهش گلوکز به سوربیتول و همچنین کاهش گالاکتوز به گالاکتیتول است. سوربیتول بیش از حد در سلول های شبکیه، سلول های لنز و سلول های شوآن که عصب های محیطی را میلین می کنند به دام می افتد، نتیجه مکرر هایپرگلیسمی طولانی مدت است که همراه با دیابت کنترل نشده است.
این می تواند به این سلول ها آسیب برساند و به ترتیب به رتینوپاتی، آب مروارید و نوروپاتی محیطی منجر شود. مهارکننده های آلدوز ردوکتاز، که موادی هستند که مانع یا منجر به عملکرد کند آندوز ردوکتاز می شوند، در حال حاضر به عنوان راهی برای جلوگیری یا به تأخیر انداختن این عوارض مورد بررسی قرار می گیرند.
سوربیتول در روده بزرگ تخمیر می شود و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تولید می کند، که برای سلامت کلی روده مفید هستند.
اثرات مصرف بیش از حد :
مصرف مقادیر زیاد سوربیتول می تواند منجر به درد شکم، نفخ شکم و اسهال خفیف تا شدید شود. مصرف این ماده بیش از 20 گرم در روز به عنوان صمغ بدون قند منجر به اسهال شدید، باعث کاهش وزن ناخواسته یا حتی نیاز به بستری شدن در بیمارستان شده است. در مطالعات اولیه، دوز 25 گرم سوربیتول، که در طول روز خورده می شود، فقط در 5٪ افراد اثر ملین ایجاد می کند. در نتیجه وزن مولکولی زیاد این ماده، هنگامی که مقادیر زیادی از آن خورده می شود، تنها مقداری از آن در روده کوچک جذب می شود و بیشترین مقدار وارد روده بزرگ می شود.